Blog

UX-onderzoek met aliens

Kan een fictief verhaal ons helpen om realistisch gebruik van een website na te bootsen? We verzonnen een verhaal voor onze 6 respondenten om even los te komen van het rationele brein en intuïtief een website te gaan gebruiken. Zelf licht sceptisch gingen we aan de slag, en met moeite onze lach inhoudend bij het presenteren van het verhaal. Maar guess what: het werkt. Een alien op Mars die advies over een stofzuiger nodig heeft? Het absurdistische verhaal ging erin als zoete koek. De respondenten gingen helemaal los en lieten ons moeiteloos zien waar je allemaal op moet letten als je een stofzuiger koopt bij Bol.com. Ons advies: gebruik vaker fictie in onderzoek om een realistisch beeld van jouw product te scheppen.

Het probleem: UX onderzoek is nep

UX-onderzoek met een respondent is per definitie nep. Het is immers geen gebruiker die echt op een zondagavond op de bank zit en op zoek is naar een stofzuiger. Een respondent is iemand die doet alsof die een stofzuiger wil kopen – omdat wij als onderzoekers dat aan diegene vragen. En tijdens het onderzoek let de respondent extra goed op wat er misschien wel allemaal beter kan, zoals de teksten en de knopjes die duidelijker kunnen. Heel lief, maar ook niet helemaal realistisch.  

De oplossing: gebruik een fictieve context

Hoe krijgen we respondenten zo ver dat ze zich inleven en echt vanuit een praktijksituatie reageren op een website, zonder dat die praktijksituatie er is? Voor de ontwikkeling van prototypes voor fysieke producten wordt vaker sciencefiction ingezet om te begrijpen wat mensen nodig hebben. Zou dat ook werken voor UX-onderzoek? Tijdens ons maandelijks terugkerend onderzoek besloten we de proef op de som te nemen.    

Rondlopen op Mars voor betere inzichten

Stel je voor: na een lange reis kom je uiteindelijk aan op een vreemde planeet. Het is er groot, droog, en overal ligt zand. Je loopt een stukje door en ziet een heuvel staan met een deur. Wat doe je?

Zo begon ons interview. Nog niet direct relevant voor onze onderzoeksvraag 'wat zijn knelpunten bij het kopen van een stofzuiger'. Opvallend genoeg geen vragen over stofzuigers online shoppen. Eerst een stukje 'inleving' en world building zoals specialisten dat noemen. Uiteindelijk moest de deelnemer op bol.com een stofzuiger zoeken die voldeed aan de eisen van de alien die in dit scenario zijn opwachting maakt.  

Door respondenten in een hele andere context de website te laten gebruiken:

  • Laten ze ideeën los over hoe zij iets nu ervaren
  • Kijken ze creatiever en gemotiveerd naar een situatie
  • Wordt het ijs snel gebroken en ontspannen deelnemers zich makkelijk  

Is een stofzuiger zoeken voor een alien niet afleidend?

Ja! Maar de voordelen wegen op tegen de nadelen. Je kan zelfs het argument maken dat de test realistischer wordt doordat het scenario belangrijker is dan de website. Net zoals de website in het echte leven een middel is om een doel te bereiken. Echte gebruikers zitten in hun eigen wereld en willen een taak volbrengen. Het gebruik van een website is een noodzakelijk kwaad. Door de focus te leggen op het uitvoeren van de taak, wordt de website gezien zoals mensen het normaal ook zien: een middel.  

Wat voor tips geven wij mee?

Wij hebben verschillende varianten van het verhaal getest en hebben gezien dat:

  • Mensen verplaatsen zich makkelijker in een scenario dat verder van ze af staat
  • Het loont om mensen een deel van het verhaal zelf in te laten vullen, het verhaal komt sneller tot leven
  • Een concrete taak om uit te voeren in de fictieve wereld is belangrijk om niet af te dwalen

Heb je een moeilijk vraagstuk? Daar smullen wij van. Misschien helpt fiction-based UX-onderzoek, of één van de methodes die we bij YourUX aanbieden. Neem contact op voor een kennismakingsgesprek.  

Iedere maand een kant-en-klaar kennispakketje

...direct in je mailbox!

test